Wudang - Święta Góra Tao

Wudang - Taoistyczne Sztuki Walki z Gór 

Wudang Shan - po chińsku: 武当山 w transkrybcji pinyin: Wǔdāng Shān – niewielkie pasmo górskie w chińskiej prowincji Hubei pisane także jako Wu Tang Shan. Znajdujący się w tych górach taoistyczny średniowieczny zespół świątyń i klasztorów został wpisany w 1994 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO, pomimo zniszczeń w czasie chińskiej rewolucji (anty)kulturalnej. Zespół ten stanowił przez wieki ważny ośrodek m.in. sztuk walki, konkurujący z buddyjskim Shaolinem. Tradycje te są kultywowane po dzień dzisiejszy, chociaż jest to stare centrum agrokultury, zielarstwa, alchemii, medycyny, filozofii oraz medytacji jak i badań naukowych, w tym metalurgicznych i chemicznych (wynalezienie prochu). 

Góra Wudang położona jest w południowo-zachodnim mieście Dangjiangkou, w Prowincji Hubei znajdującej się na północnym-zachodzie dzisiejszych Chin. Przez miejscowych bywa czasem zwana Górą TaiHe lub Górą XuanYue. Góra Wudang jest chyba najbardziej znanym świętym miejscem taoistycznych sztuk walki, alchemii oraz filozofii Drogi w Chinach. Już cesarze ze wschodniej dynastii Han (25-22) n.e.) przywiązywali wagę do Wudang jako ośrodka tradycji i kultury taoistycznej. Wudang to jedna z czterech najważniejszych świętych gór taoistycznych w Chinach.

Wudang - Góra Tai Chi Chuan, Chi Kung i świątyń Tao

Góra Wudang zajmuje obszar 321 km kwadratowych powierzchni odznaczającej się niezwykle urozmaiconym przepięknym krajobrazem oraz reliktami kultury. Główne miejsca wypoczynkowe obejmują: trzy stawy, dziewięć zdrojów, dziewięć studni, dziewięć pomostów, 10 rozlewisk, 10 głazów, 11 jaskiń, 36 urwisk górskich i 72 szczyty. Wszystko to tworzy niezrównaną scenerię tradycyjnych chińskich widoków gór i wody. Legendarny Cesarz Sztuk Walki Zhenwu, uznawany za taoistyczne bóstwo, praktykował w Wudang alchemię w wyniku czego zdołał uzyskać Eliksir Złota. Ciało jego zmieniło się później w lśniące światło, a następnie znikło dematerializując się. Poza taoistyczną alchemią Góra Wudang jest miejscem, gdzie narodziła się pierwotnie szkoła Kung Fu Wudang (sztuki walki). Chińska pisownia nazwy Wudang oznacza "Nie zasługuje na nic, jeśli nie ma prawdziwego Kung Fu". Prawdziwe Kung Fu Wu Shu oznacza tu solidne podstawy wewnętrznego Kung Fu, wewnętrznego Chi Kung (Qigong) lub początkowej fazy wewnętrznej przemiany, na bazie którego rozwijają się sztuki walki, aby móc zasłużyć na długotrwałe sprawdzenie. Góra Wudang to centrum Tai Chi Chuan, Hsing I Chuan oraz Pa Kua.

Górskie pasmo Wudang Shan, nieprzystępny obszar w chińskiej prowincji Hubei z ponad 70 szczytami górskimi, związany jest z taoistycznymi mnichami co najmniej od czasów dynastii Tang, kiedy w 649 roku naszej ery rozpoczęto tam budowę pierwszego klasztoru. Z 46 większych świątyń oraz 72 sanktuariów, 9 pałaców, 9 klasztorów męskich i 36 żeńskich do dziś przetrwały 53 budowle i 9 pozostałości architektonicznych. W 1994 roku zostały one wpisane na listę dziedzictwa kultury UNESCO ze względu na „ich wyjątkową wartość artystyczną i rozwiązania techniczne, reprezentujące najwyższy poziom, jaki chińska sztuka i architektura osiągnęły na przestrzeni tysiąca lat” – od czasów dynastii Tang poprzez Juan, Ming i mandżurską Qing. Obiekty te, ściśle związane z rozwojem taoizmu w Chinach i bogato uposażane przez kolejnych cesarzy, stanowią wyjątkowo wielki i dobrze zachowany kompleks, dostarczając także źródeł materialnych do badań nad polityką Mingów, podczas panowania której wzniesiono lub odbudowano i rozbudowano większość z nich (XIV-XVII wiek), oraz historią metafizyki i filozofii w Chinach. Malownicze budowle rozsiane na stromych stokach, szczytach i w górskich dolinach przyciągnęły w rejon Wudang w roku 2012 ponad 3,5 mln turystów krajowych i zagranicznych.

Święta Góra Wudang zawdzięcza swoją sławę i znamienitość nie tylko przepięknej scenerii, ale również bogatej kulturze taoistycznej, pracom alchemików oraz elitarnej taoistycznej sztuce walki. Wudang Kung Fu, założone przez mistrza Zhang Sanfenga w XIII wieku, uzyskało w Chinach status równy, a nawet wyższy niż Kung Fu z pobliskiego Shaolin z sąsiedniej prowincji. Tutejsza sztuka Kung Fu Wu Shu podkreśla znaczenie wewnętrznego treningu duchowej przemiany Kung Fu, zaleca późniejsze przypuszczenie ataku oraz pokonywanie twardości miękkością, co składa się na wyjątkowość systemu, wyróżniającą tę szkołę spośród wielu szkół Kung Fu Wu Shu w chińskiej tradycji. Specyficzna istota taoizmu, będącego narodowym systemem filozoficznym i metafizycznym Chin, kształtowała się stopniowo. Ośrodki rozwoju wewnętrznego licznie występują w chińskich górach, dlatego może zastanawiać przyczyna bezkonkurencyjnej pozycji klasztoru Wudang. Faktem jest, iż do kluczowego znaczenia ośrodka przyczynił się bardzo ścisły związek klasztoru z cesarzem Zhuli z dynastii Ming. 

Sławnymi poprzednikami mistrza Zhang Sanfenga z gór Wudang byli taoistyczni mędrcy Lu Dong Bin (呂洞賓) and Chen Tuan (陈抟) z ósmego wieku naszej ery. W jeszcze wcześniejszej epoce uczeń Lao Tsu znany jako YinXi (尹喜) w 6-tym wieku przed naszą erą nauczał i prowadził taoistyczne praktyki w górzystym regionie Wudang, gdzie odwieczne niebiańskie prawo pojawiało się jako Droga, Dao (Tao). W epoce prehistorycznej Cesarz Sztuk Walki Xuanwu (玄武大帝) objawiał zasady, które potem zostały ujęte jako aforyzm: "Człowiek podąża za Ziemią, a Ziemia podąża za Niebem, zaś Niebo podąża za Dao (Tao). Chińczycy powiadają, że święta ziemia wydaje znamienitych ludzi, zatem jest coś szczególnego w ziemi gór Wudang, że wydała tak wybitnych ludzi stając się jednym z najważniejszych ośrodków taoistycznych w Chinach. 

Taoistyczny kompleks budynków na górze Wudang w prowincji Hubei w 1994 roku został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Chociaż najstarsze budowle na Wudang pochodzą przynajmniej z VII wieku, to obecną zorganizowana formę kompleks uzyskał za czasów panowania dynastii Ming (XIV-XVII wiek n.e.). Przez ponad 500 lat miejsce to przyciągało taoistycznych myślicieli i było ważnym ośrodkiem tego nurtu filozofii i metafizyki oraz alchemii. Miejsce to stało się również kolebką sztuki walki Wudang Wushu stanowiącej kombinację taoistycznych teorii dotyczących funkcjonowania organizmu i technik bojowego Kung-Fu. Góra co roku przyciąga tysiące turystów i pielgrzymów, acz niektórzy pozostają tam dłużej, aby doskonalić swoje umiejętności pod okiem taoistycznych mistrzów wewnętrznej przemiany i samodoskonalenia. 

Chińska agencja Xinhua latem 2012 roku podała, że kompleks taoistycznych świątyń na słynnej górze Wudang, będącej drugim centrum rozwoju chińskich sztuk walki, rywalizującym ze szkołą z Shaolin, będzie świętować od września do października 2012 roku 600-lecie powstania. Cytując wicegubernatora prowincji Hubei (Hupej), gdzie leży pasmo Wudang Shan, zapowiedziała rocznicowe wydarzenia, które miały przyczynić się do rozwoju turystyki w regionie oraz promocji tradycyjnej chińskiej kultury i większego otwarcia tego kraju na świat. Główne uroczystości odbyły się 27 września roku 2012. Tego dnia oficjalnie zakończyła się renowacja wzniesionego przed 600-set latami pałacu Yuxu, największego w całym taoistycznym kompleksie. W Shiyan, mieście na prawach prefektury (powiatu), obejmującego teren Wudang Shan przez cały miesiąc odbywały się wystawy malarstwa i konferencje poświęcone chińskiej sztuce walki Tai Chi oraz Wudang Kung Fu (Wu Shu). 

Wudang Shan nie jest nazwą konkretnej góry lecz masywu górskiego i miejscowości. Najwyższy szczyt Tianzhu (Niebiański Szczyt) ma wysokość 1612 metrów. Rejon ten nie jest specjalnie eksponowany w przewodnikach turystycznych współczesnych Chin, które raczej nie były zainteresowane promowaniem jednego z największych starożytnych ośrodków taoistycznej Drogi Nieba. Nie sposób zrozumieć Chińczyków nie znając jednej z najbardziej wpływowych filozofii takich jak taoizm, Tao (Dao, japońskie Do). Taoizm najbardziej rozpoznawany jest po znaku pokazującym dualizm świata gdzie pierwiastki Yin i Yang reprezentowane przez niebieskie i czerwone elementy koła, na zachodzie prezentowane niestety tylko w wersji czarno-białej.  Według taoistów oba pierwiastki (Yin i Yang) stanowią harmonię świata, ale nie zwalczające się elementy, jak to bywa w naszej kulturze w Europie i Ameryce. Yin i Yang to takie elementy jak gorąco i zimno, czerwony (gorący) i niebieski (zimny), wiosna i jesień, narodziny i śmierć, pustka i pełnia. 

Wybierając się na Wudang Shan najlepiej udać się do miejscowości Shiyan. Miasto to znajduje się w prowincji Hubei i jest oddalone od Xian o około siedem/osiem godzin jazdy autobusem lub pociągiem z Chongqing. Ze stacji kolejowej można dojechać dalej do miejscowości Wudang Shan autobusikiem, a przejazd trwa maksymalnie około godziny. Oprócz przepięknych widoków gór w Wudang Shan, główną atrakcją turystyczną jest cały kompleks świątyń i pałaców rozmieszczonych w górach. Trzeba pamiętać o kosztach podróży oraz biletów na wejście celem zwiedzania kolejnych atrakcji w postaci świątyń taoistycznych. Na sam szczyt można dojechać autobusem od jednej strony góry, a od innej można pieszo wejść na szczyt i jest to trasa krótsza od autobusowej która liczy sobie około 25 km. 

Piękne widoki gór i historyczne budowle na szczycie rekompensują trud wchodzenia po schodach. Pisze o schodach, bo podobnie jak w Emei Shan na szczyt idzie się niekończonymi się schodami. Po drodze przekracza się Trzy Niebiańskie Bramy, które jak kilka mniejszych świątyń stojących po drodze stanowią ciekawą atrakcję turystyczną. Podejście schodami do każdej z bram kończyło się zejściem w dół, bo góry Wudang są bardzo poszarpane. Ten fakt powoduje, że mimo niedużej wysokości można się trochę zmęczyć. Najwyższy szczyt to nie usypany kopiec, na który wchodzi się monotonnie, tylko pięknie reprezentująca się góra którą zdobywa się przekraczając kolejne bramy. Sama idea przechodzenia przez bramy jest jakby elementem obrazującym kolejne etapy wtajemniczenia. Każda brama przybliża nas do upragnionego szczytu, które stanowi cel.

Wudang - Klasztor taoistycznych sztuk walki i chi kung

Najbardziej znaną świątynią Tao jest znajdujący się na szczycie Pałac Harmonii (Palace of Harmony) z Gutong Hall, Golden Hall i otaczającym go Zakazanym Miastem (Forbidden City) pochodzącym z 1419 roku. Jak ktoś widział wcześniej Zakazane Miasto w Pekinie, to przyzna że nazwa może zbyt pobudzać wyobraźnię w zakresie oczekujących na miejscu atrakcji. Długość murów otaczających miasto (a raczej szczyt z Golden Hall) wynosi 345 metrów. Tak czy inaczej, miejsce jest szczególne i nie można go pominąć jeżeli już wybraliśmy się na szczyt Wudang Kung Fu. Golden Hall zbudowana w dzisiejszej postaci została w 1416 roku z wykorzystaniem złoconej miedzi, a na budowę zużyto 20 ton miedzi i około 300 kilogramów złota, co stanowi jedną z największych tego typu świątyń w Chinach. Choć w porównaniu z innego typu budowlami o charakterze mistycznym jest malutka: 5,8 metra długości, 4,2 metra szerokości i 5,54 metra wysokości. Ciekawym budynkiem przy szczycie jest też Imperial Scripture Hall (Huangjing Ge), głównym miejscem w którym uczniowie taoistyczni śpiewają fragmenty tekstów. 

Kolejnym ciekawym miejscem, które warto zobaczyć w drodze na górę nieco z daleka, a potem z bliska jest Nanyan Gong. Jest to jedno z najbardziej znanych miejsc w górach Wudang. Pałac, który został zbudowany na skale i prezentuje się niezwykle okazale patrząc z daleka, a widać go z przeciwległej góry wiodącej na najwyższy szczyt. Taoistyczna legenda głosi, że to właśnie tutaj mityczny Xuan Wu osiągnął nieśmiertelność w czasach Żółtego Cesarza Huang Di. Opowieści o taoistycznych nieśmiertelnych są w Chinach bardzo popularne, a sama nieśmiertelność jest celem dla praktyków taoizmu jako filozofii, medycyny i alchemii. Miejsc w paśmie Wudang Shan, które można by szczegółowo opisywać jest wiele, a ten rejon to jeden wielki kompleks świątyń, dlatego z czystym sumieniem godny jest polecenia każdemu kto znajdzie nieco więcej czasu. Każdy poważny student Tai Chi Chuan zdaje sobie sprawę z tego, że do zrozumienia teorii tej sztuki niezbędna jest znajomość taoistycznej filozofii - np., Klasyki Tai Chi ciągle nawiązują do Ośmiu Trygramów i Pięciu Elementów. Nawet słowo "Tai Chi" nawiązuje do taoistycznej koncepcji wszechświata zbudowanego z sił Yin i Yang. 

Stare świątynie dla praktyków Tai Chi Quan, czyli rejon Wudang Shan i jedyna w swoim rodzaju, a na pewno jedną z najważniejszych świętych gór dla taoistów będąc wyjątkowym rarytasem dla podróżników. Wudang Shan uważane jest za kolebkę stylów wewnętrznych Kung Fu Wu Shu, a w tym znanego na całym świecie Tai Chi Chuan (w pisowni pinyin: Taiji Quan). Niestety pisma kobiece i fitnessowe dość skutecznie namieszały w temacie Tai Chi, dlatego wyjaśnijmy, że nie chodzi tu o żadną gimnastykę zdrowotną czy aerobik dla starszych pań, ale o jedną z najstarszych sztuk walki o wielkim bojowym potencjale. Taoistyczne w swej istocie Tai Chi Chuan to sztuka niezwykle trudna, bo jej skuteczne zastosowanie wymaga lat praktyki, właściwego podejścia i odpowiedniego nauczyciela. Za ojca Wudang Neijiaquan uważany jest Zhang Sanfeng, taoistyczny asceta, którego fascynacja zaobserwowaną walką ptaka z wężem miała być początkiem narodzin stylu wewnętrznego w odróżnieniu od zewnętrznych, które stawiały na siłę mięśni i które były praktykowane w Shaolin. Style wewnętrzne (neijia), miękkie, uchodzą za wywodzące się rdzennie z kultury i tradycji chińskiej, a style zewnętrzne (waijia), twarde, to przyniesione przez Bodhidharmę i buddystów style walki z terytorium dawnej Indii lub być może z Birmy i Tajlandii, a dziś kojarzone z klasztorem Szaolin. 

Osiem Trygramów (Ba Gua) i księga Przemian (I Ching) zostały odkryte przez legendarnego Żółtego Cesarza Fu Hsi, który żył około 2852-2737 p.n.e.), uporządkowane przez założycieli dynastii Chon (około 1030-221 p.n.e.), a opatrzone komentarzem przez Konfucjusza. Co więcej, Lao Tzu, autor Tao Te Ching, żył w tych samych czasach co Konfucjusz. Nie wdając się w spory historyczne można stwierdzić, że klasyczne teksty taoistyczne tzn. I Ching oraz Tao Te Ching na pewno istniały w formie zbliżonej do obecnej podczas później dynastii Chou. Około IV wieku p.n.e., taoistyczny filozof Chuang Tzu, pisze o "Dao Yin" - ćwiczeniach poprawiających krążenie krwi i przepływ chi, polegających na zginaniu i prostowaniu kończyn. Chuang Tzu wspomina także o "Tu Na" - ćwiczeniach oddechowych wspomagających wentylacje płuc. Praktyki te służyły celom medytacyjnym i terapeutycznym. Można je dziś odnaleźć w takich ćwiczeniach jak "Zabawy Pięciu Zwierząt" czy "Osiem Kawałków Brokatu" (Baduanjin). Słynny buddyjski klasztor Shaolin u podnóża Songshan został zbudowany około roku 494 roku n.e. Jednakże już znacznie wcześniej, bo w czasach dynastii Shang (około 1520-1030 p.n.e.), istniały dobrze rozwinięte techniki walki przy użyciu broni i rozgrywane były turnieje sztuki walki. Za czasów dynastii Chou (1030-221 p.n.e.) za sporty walki uważano: zapasy, łucznictwo i wyścigi rydwanów.

Położenie Wudang oraz Szaolin 

Góra Wudang jest kolebką ćwiczeń wewnętrznych. Od setek lat, starożytni taoistyczni mnisi Wudang stworzyli grupę parktyk wewnętrznych, które opierają się na dobrej kondycji psychicznej, pracy wewnętrznej oraz obronie w jednym. Praktyka pięciu zwierząt Wudang Qigong (Chi Kung) jest jednym z najważniejszych ćwiczeń praktykowanych przez Taoistów Wudang. Wedle tradycji i nauk historycznych Taoiści zobowiązani byli do wykonywania tych ćwiczeń każdego dnia. Ćwiczenia te zawierają pięć podstawowych form: żółw, wąż, smok, tygrys oraz żuraw. Powyższe grupy zwierząt wywodzą się z najsilniejszych oraz najbardziej czczonych w tradycyjnej kulturze dusz chińskiej zwierząt. 

1. ŻÓŁW- w tradycyjnej kulturze chińskiej uważany za stworzenie posiadające zdolność przewidywania przyszłości, mogące cieszyć się długim życiem oraz sprytne, działające w sposób stabilny oraz cichy i spokojny. W odniesieniu terapeutycznym żółw należy do wody, zatem praktykowanie ćwiczeń jemu poświęconych pozwala na zwiększenie energii, wzmocnienie nerek, a także umożliwia osiągnięcie elastyczności oraz lekkości ciała.

2. ŻURAW - forma żurawia w tradycyjnej kulturze chińskiej posiadał następujące właściwości: długowieczność oraz ucieczkę od zwykłego świata, elegancję oraz czystość. W odniesieniu terapeutycznym żuraw należy do ognia, w organizmie do serca. Wykonywanie ćwiczeń przypisanych żurawiowi  pozwala wzmożenie energii oraz wigoru, osiągnięcie zdrowego umysłu oraz ciała.

3. WĄŻ - w tradycyjnej kulturze chińskiej, wąż oraz żółw stanowią jedność, zwaną XUANWU. W znaczeniu terapeutycznym wąż należy do metalu, w organizmie do płuc, zatem wykonywanie poświęconych im  ćwiczeń pozwala na pielęgnację oraz wzmocnienie płuc oraz nadania ciału miękkości.

4. TYGRYS - w tradycyjnej kulturze chińskiej tygrys odpowiada symbolowi siły, co w znaczeniu terapeutycznym sprawia iż przynależy do ziemi a wykonywanie ćwiczeń jemu poświęconych wspomaga pielęgnację śledziony oraz żołądka, ma także działanie wzmacniające na kości oraz mięśnie.

5. SMOK - w tradycyjnej kulturze chińskiej był istotą mądrości oraz chmur, który potrafił przewidywać przyszłość oraz sprowadzania deszczu na ziemię. W znaczeniu terapeutycznym smok jest symbolem drewna/ lasu a wykonywanie poświęconych mu ćwiczeń wspomaga funkcjonowanie wątroby, pęcherzyka żółciowego, a także wzmocnienie krwi oraz oddechu. 

Chińskie przysłowie mówi: “Szkoły wewnętrzne rozwijają Chi (Qi), szkoły zewnętrzne ćwiczą więzadła, kości i skórę.” Oznacza to, że szkoły wewnętrzne szczególnie koncentrują się na znaczeniu energii Chi i pracy z nią. Sprowadzanie Chi (Qi) do Tan Tien - centrum energetycznego w dolnej części brzucha - jest podstawową umiejętnością w pracy nad rozwojem i pielęgnacją Chi (Qi). Gromadząca się w Tan Tien energia Chi (Qi), przenika do krwi, a wypełniona energią krew przenosi Chi (Qi) do organów wewnętrznych, korzystnie wpływając na ich funkcje. Kiedy kierujesz energię Chi do Tan Tien, działanie ruchu będzie inne, korzystne dla wewnętrznych organów. Energetyczne centrum (Tan Tien) znajduje się w środku brzucha, trzy cun poniżej pępka. Cun to chińska miara proporcji ciała, służąca do odmierzania położenia punktów akupunkturowych, gdzie jeden cun to szerokość kciuka. 

Organy wewnętrzne są ułożone wokół Tan Tien, dlatego też, kierowanie energii oddechu, Chi, do Tan Tien powoduje ich rozluźnienie, a głęboki ruch przepony masuje je w rytm każdego oddechu. Ten proces dodatkowo jest wspomagany specjalnymi rodzajami ruchu, takimi jak: obroty talii, rytm ruchu rąk, rozluźnienie klatki piersiowej, rytm ruchu stóp w koordynacji z grawitacją. Wszystkie te komponenty formy Tai Chi, powodują naturalny ruch wewnętrznych organów, które masują się nawzajem, wzmacniając w ten sposób łączące je tkanki. Ten wewnętrzny ruch odprowadza też nadmiar wilgotnego ciepła z organizmu, co zapobiega wielu schorzeniom. Ponadto, dzięki takiej praktyce, możesz osiągnąć nadzwyczajny poziom energii i korzystać z niej w różny sposób. Sprowadzanie Chi do Tan Tien porusza każdą tkanką ciała w jej naturalnym rytmie. W ten sposób Tai Chi Chuan służy wewnętrznym organom. Nie zajmuj się zewnętrznym, poszukuj wewnętrznego, rozwijaj i pielęgnuj Chi. W tym tkwi najgłębszy sens praktyki. 

..............................................................