Aforyzmy indyjskie - złote myśli mędrców i joginów

Przysłowie Staroindyjskie - Aforyzmy Mistrzów Mądrości (Ryszich) 

Indie - Kraina Mistrzów Mądrości

Indie to państwo w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego, państwo 7 tysięcy języków i dialektów, którego oświeceni mędrcy w aforyzmach przekazują ogromną wiedzę, spuściznę starożytności. Aforyzmy indyjskie to spostrzeżenia i refleksje mędrców dotyczące ludzi, życia, losu, zjawisk i bogów, spostrzeżenia zwykle dotyczące znakomitej większość, rzeczy, które powtarzają się w historii ludzkości niczym praca kołowrotka. Twórczość z terytorium Indii obejmuje literaturę wedyjską, sanskrycką, w języku hindi, perskim, angielskim i w wielu innych. Najbardziej znanymi lub chociaż kojarzonymi z tym krajem tekstami są Wedy (w tym Rygweda) i sutry (w tym Jogasutra oraz niezwykle popularna Kamasutra), pisane w języku wedyjskim oraz jedne z największych dzieł literatury światowej – sanskryckie eposy Mahabharata (łącznie z Bhagawadgitą) i Ramajana. Indie to jeden z największych krajów świata, słynący z przyprawy curry, anielsko barwnych strojów, bollywoodzkiego kina, licznych zabytków, bogatej duchowości i mistyki, a współcześnie nawet z kilku laureatek Miss World. 

Aforyzmy indyjskie - Złote myśli Ryszich (Mędrców) 

* Bóg daje każdemu ptakowi pożywienie, ale nie wrzuca je do gniazda.  

* Bóg dał ci twarz, ale śmiać się to już musisz sam. 

* Bądź zmianą, która pragniesz ujrzeć w  świecie. 

* Bóg nigdy nie pojawia się jako osoba – zawsze jako czyn (działanie). 

* Bóg szanuje mnie, gdy pracuję, ale kocha mnie, gdy śpiewam. 

* Boże, strzeż mnie od moich przyjaciół, bo z wrogami sam/a sobie poradzę. 

* Choćbyś dużo wiedzy książkowej posiadał, staraj się zdobyć mądrość życiową, doświadczeniem popartą i wedle niej postępować.

* Cierpliwość, cnotę, przyjaciela i żonę można wypróbować tylko w niedoli.

* Choćbyś węża długo chował, i tak ukąsi.

* Chory oddaje cześć bóstwu, a stara kurtyzana oddaje się ascezie.

* Co zawiniły wrony, gdy ryż pożrą gęsi?

* Cóż z tego, że słoń silny, jeśli sam przynosi łańcuch, którym go wiążą.

* Czas koi ból. 

* Czego się nie rozumie, to się podziwia.

* Człowiek bez wiedzy jest zwierzęciem.

* Człowiek kocha swoje własne błędy.

* Człowiek uczy się mówić bardzo wcześnie, milczeć bardzo późno. 

* Człowiek upodabnia się do towarzystwa, które lubi.

* Człowiek wspaniały – daje nie proszony, przeciętny – gdy go proszą, podły – nie daje nigdy.

* Czym wojna dla mężczyzny, tym poród dla kobiety.

* Czyń dobro i rzucaj je do wody.

* Czy głowa będzie się upominała o kwiaty, jeśli ciało upomina się o ryż? 

* Dni i noce sprawiają, że się zapomina o cierpieniu. 

* Dobro i zło istnieją obok siebie, a człowiek musi dokonywać wyboru. 

* Do przyjaźni dwóch niezbędna jest cierpliwość jednego.

* Dorosły zwraca uwagę na czyny, dziecko na miłość.

* Doświadczenie prowadzi szkołę, w której lekcje są bardzo drogie. 

* Dzieci – to goście, którzy pytają o drogę.

* Dziecko, co się sparzy ryżem na mleku, będzie dmuchać nawet na zsiadłe mleko, zanim jeść zacznie.

* Gdy idziesz się modlić o deszcz, weź ze sobą parasol.

* Gdy kobiety zarządzają wsią, staje się pustynią.

* Gdy nie możesz zostać królem, zostań lekarzem.

* Gdy nisko urodzony dochodzi do bogactwa, nawet o północy nosi parasol.

* Gdy umiera matka, rozpada się pokrewieństwo. 

* Gdzie są kobiety, tam jest zamieszanie.

* Grzeczności oczekuje się od ludzi, woni od kwiatu.
* Guru jest drogą, drogowskazem i celem podróży. 

* Historia jest najlepszym nauczycielem, ale ma najgorszych uczniów. 

* Hojność jest zaletą bogatych, bogactwo zaletą hojnych.

* Im więcej kto z nas umie, tym bardziej wie, jak mało, i łatwiej to rozumie, im więcej kto z nas umie. 

* Istnieją trzy pijawki: pchła, pluskwa i fałszywy bramin. 

* Jakie ziarno kto sieje, taki owoc uzyska. 

* Jastrząb pożera gołębia, tak już jest od wieków. 

* Jeden gąszcz nie pomieści dwóch tygrysów. 

* Jeśli chcesz zemścić się okrutnie na mężczyźnie, który porwał (uwiódł) ci żonę - zostaw mu ją. 

* Jeśli jesteś zrujnowany, możesz pójść do domu twego przyjaciela, ale nie do domostwa siostry. 

* Jeżdżenie jest lepsze od chodzenia, leżenie od jeżdżenia, sen od leżenia, a od snu śmierć. 

* Jeżeli Bóg mierzy człowieka, to przykłada miarę nie do głowy, lecz do serca. 

* Jeżeli mężczyźnie się wydaje, że jest kimś, to już nikim nie zostanie w przyszłości.

* Jeżeli uważasz, że cały świat jest zły, przypomnij, że zawiera on w sobie także ludzi podobnych tobie. 

* Kiedy będziesz mówił(a) staraj się, aby twoje słowa były lep­sze aniżeli zamilknięcie. 

* Kiedy życie daje ci w kość, pomyśl sobie szczerze, czy ty sam/a nie uważasz, żę to pech. Możliwe, że życie rozdaje ci takie same karty jakie ci rozdawało, jednak ty baczniej przyglądasz się przyczynom swoich i innych, i czujesz, że jest gorzej, uważasz więc, że masz pecha. 

* Klin wbijany wybija drugi. 

* Kobieta tylko wtedy dochowa wiary mężowi, gdy nikt do złamania wiary jej nie namawia.

* Kobiety są jak diablice - porywają serca głupców. 

* Kobiety są cwane (przebiegłe) z przyrodzenia. 

* Kobiety żyją cnotliwie i jak należy tylko wtedy, gdy brak odpowiedniego miejsca, czasu i mężczyzny, który by je uwiódł. 

* Koniem możesz się pochwalić, nawet chudym, ale nie osłem, choćby tłustym. 

* Kropla wody, nawet najmniejsza, gdy się zjednoczy z oceanem, nigdy nie wysycha. 

* Króla czczą w jego własnym kraju, mędrca wszędzie. 

* Kto cudze śledzi błędy, o własne ten nie stoi, dla siebie wciąż ma względy, bo cudze śledzi błędy. 

* Kto myśli, ze od pły­wa­nia się chud­nie, niech popa­trzy na wieloryba. 

* Kto ma ambicję, by wielkich dokonać rzeczy, nie poddaje się panowaniu kobiety. 

* Kto nie ma czasu, jest biedniejszy niż żebrak.
* Kto nie wie i wie, że nie wie - tego naucz; kto wie i nie wie, że wie - tego oświeć; kto wie i wie, że wie - tego naśladuj! 

* Kto poddaje się władzy żony, nie osiągnie nigdy wielkości.

* Kto posiada więcej niż potrzebuje, ma więcej zmartwień niż musiałby mieć.

* Kto praktykuje gościnność, tego żywi sam Bóg. 

* Kto żyje dla dobra innych, ten żyje naprawdę. 

* Lepiej złap żmiję i wyssij jej truciznę, niż miałbyś zaznajomić się z rozpustną niewiastą. 

* Lepiej żyć jeden dzień jak tygrys, niż sto dni jak owca.
* Lepszy gołąb dziś niż paw jutro.

* Lękliwi i cierpiący na przewlekłą chorobę, zapewniają pomyślność lekarzom. 

* Ludzie wielcy są z natury małomówni.

* Lwu śpiącemu zwierzyna sama do paszczy nie wejdzie.

* Łatwiej złapać człowieka na kłamstwie niż człowieka który ucieka a nie ma nóg. 

* Łzy mówią jasnym językiem tylko do tego , którego oczy płakały. 

* Małżonkiem kobiety jest mężczyzna, małżonkiem mężczyzny jest jego sklep (buiznes). 

* Mądrość mniej o sobie mniema aniżeli głupstwo; ziarna pychy w sobie nie ma, stąd też mniej o sobie mniema. 

* Mądry nie mówi tego, co wie, a głupi, nie wie, co mówi, podejście różne, zasady dwie: mądry nie mówi tego, co wie. 

* Mieć trudne życie – to wielki przywilej. 

* Mocni lgną do mocnych, a dławią słabego. 

* Mężczyzna sądzi, że wie, ale kobieta wie lepiej.

* Możemy zatkać garnek na ognisku, ale nie możemy zatkać ust całej wsi. 

* Możesz wpaść w ramiona człowieka, który chce cię pobić, ale nie powstrzymasz języka oszczercy.

* Można się obawiać rodzonego brata, własnej matki, bać się przyjaciela, lecz nigdy – lekarza.

* Mucha siada zarówno na gnoju, jak i na głowie bramina. 

* Na stu ludzi znajdziesz jednego bohatera, na tysiąc - jednego mędrca. 

* Na tym świecie jeden stojąc upada, a drugi upadłszy powstaje.

* Najlepsi są starzy przyjaciele i nowe ubrania. 

* Najstarsze dzieci są zazwyczaj ulubieńcami ojców, najmłodsze matek.

* Nawet diabeł (piśaća) prosi o ochronę przed dziewczynami.

* Nawet osioł obiecuje w młodości kimś zostać.

* Nawet rozsądny, gdy mu w oko wpadnie kukła nieczysta, ot dziewczyna, zaczyna bredzić o lotosach oczu, chwali bioder bujność, pierś wysoką, twarzy nenufar, piękne brwi zabójcze, zachwyca się, nie baczy na nic, pragnie, szaleje z żądzy, grę zaczyna! Biada, ten obłęd nie ma granic.

* Nawet słońce nie jest w stanie ciągle znajdować się w zenicie.

* Ni podarkiem, ni przysięgą, ni szczerością, ni pokorą, ani klingą, ani księgą z kobietą zawsze niesporo.

* Nie będzie dobrym lekarzem, zanim nie zabije jednego lub dwóch pacjentów.

* Nie bierz muszli za perłę! 

* Niechaj twój pocałunek ma promienność słońca, a róża da ci cały swój zapach. 

* Nie daruj głodnemu ryby. Podaruj mu wędkę i naucz go łowić.  

* Nie doprowadzaj do gniewu kucharza, poety, lekarza, pana bogacza i tego, kto zna twoje słabe strony.

* Nie ist­nieje drzewo, którego wiatr nie powachluje (pochyli, rozkołysze). 

* Nie kłopocz się o nieszczęście trzy lata, a przemieni się w błogosławieństwo.

* Nie ma drogi do pokoju. To pokój jest drogą. 

* Nie ma lekarstw dla umarłych.

* Nie mów o aligatorze "ohydne bydlę", póki nie przepłyniesz rzeki.

* Niena­wiść jest naj­subtel­niej­szą formą gwałtu. 

* Nie o górę się potkniesz, ale o kamień. 

* Niepodobna dźwigać koromysła obciążonego z jednej strony. 

* Nie słupa to wina, że go ślepy nie widzi.

* Nieszczęściem jest dla bogactwa, że nie wpada w ręce ludzi dobrych.

* Nie ufaj wrogowi, choćby się nisko kłaniał i najłagodniej przemawiał. Pamiętaj, iż łuk, choć napięty, śmierć niesie.

* Niewart nic rodowód, bracie, skoro pustka tylko w głowie, choćbyś chadzał i w ornacie, niewart nic rodowód, bracie. Niechaj wiedza mówi za się, to, co zmarło, nic nie powie – niewart nic rodowód, bracie, skoro tylko pustka w głowie.

* Nie wątpij w błękit nieba, gdy nad twoim dachem stoją ciemne chmury. 

* Nie widząc, chcemy tylko widoku, ujrzawszy, objąć zapragniemy ciało, ścisnąwszy słodką o podłużnym oku, chcemy, ażeby trwało ciał złączenie.

* Niezadowolenie jest podstawą szczęścia. 

* Nigdy nie jest trudne to, w czym się ćwiczymy. 

* Od kwiatu żąda się zapachu, od człowieka uprzejmości. 

* Oko za oko uczyni tylko cały świat ślepym. 

* Osioł nie będzie śpiewać, choćbyś go uczył.

* Piękna dziewczyna jest jak potok, w którym toną mędrcy. 

* Pijawka się nie przyczepia do ciała pijawek. 

* Potrzebuję kogoś , kto mnie pokocha. (Koi Na Koi chahyie pyar karne wala). 

* Powinno się chwalić nauczycieli w ich obecności; przyjaciół i krewnych, gdy są nieobecni; służbę, gdy robota skończona; synów – nigdy, a żony – po śmierci.

* Pożądanie uciech zmysłowych rośnie, gdy na drodze stają przeszkody. 

* Praca człowieka hartuje, lenistwo marnuje. 

* Praca upiększa człowieka. 

* Pragnienie gasi zawsze studnia, a nie morze. 

* Prawda jest jak kamień, nie rozpuszcza się w wodzie.

* Przez szesnaście lat - syn, a potem - przyjaciel. 

* Przyjaźń koi cierpienia równie skwapliwie i szybko, jak ręka, co naciąga chusty, gdy je wiatr porywa.

* Rozum jest silniejszy od siły. 

* Rozpacza, kto utracił wzrok. Nie rozpacza, ślepy od urodzenia. 

* Ryby i goście cuchną po trzech dniach. 

* Serce, które jest w pokoju dostrzega radość we wszys­t­kich wioskach.

* Siedź jak kotek, skacz jak tygrys. 

* Skarb strzeżony przez męża skąpca w bezsenne dlań noce jest jak cnota wiekowej dziewicy. 

* Sława przypadnie wodzowi, nigdy żołnierzom. 

* Sławny książę będzie szanowany, sławny złodziej – powieszony. 

* Słowa, są córkami ziemi, czyny synami nieba. 

* Słowo w gorzkiej chwili - balsam ukojenia, cierpienie umili słowo w gorzkiej chwili. Kto się na nie sili, życie opromienia - słowo w gorzkiej chwili - balsam ukojenia. 

* Słuchaj, bo inaczej twój język uczyni cię głuchym. 

* Szczęście jak rosa - spada kroplami, nieszczęście leje się strumieniami jak deszcz. 

* Szczęśliwi ci, co nie słyszą skarg osób drogich (ukochanych). 

* Szkoda, jeśli kobiety są tylko ponętne, a nie pojętne. 

* Śpiącemu lwu zwierzyna sama do paszczy nie wejdzie. 

* Świat jest mostem: możesz go przejść, ale nie radzę ci na nim budować domu. 

* Ten jest naprawdę wykształcony, kto na cudzą żonę patrzy jak na matkę, na bogactwo innych spogląda jak na śmieci leżące na ziemi, a inne stworzenia traktuje tak jak siebie. 

* Ten, kto nauki duchowe poznał tylko z osłuchania, nie zna ich wcale, tak jak łyżka nie zna smaku zupy.

* Traktuj syna jak księcia przez pięć lat, jak niewolnika przez dziesięć, a jak przyjaciela przez następne lata.

* Trudno się wyrzec nadziei życia (tanha).

* Trzy rzeczy czynią życie człowieka pięknym: łąki zielone, woda źródlana i piękne kobiety.

* Trzymaj się dziesięć kroków od słonia, dwadzieścia od kobiety rozwiązłej i trzydzieści od pijanego.

* Twoi bogowie i moi bogowie – nikt z nas nie wie, którzy są silniejsi?

* Tylko czas uleczy twoje rany. (Waqt hi tere zakhmon pe marham rakhega). 

* Tylko uczony może ocenić pracę drugiego uczonego, bezpłodna kobieta nie może odczuć boleści porodu. 

* Ubóstwo jest bogactwem mędrców. 

* W martwych dłoniach niesiemy już tylko to co daliśmy innym. 

* W okolicy bezdrzewnej i krzak rycynusu jest drzewem. 

* Współzawodnictwo lepsze od zawiści. 

* W życiu jest coś więcej do zrobienia niż tylko zwiększać jego tempo. 

* Zabij jednego – morderca, zabij tysiące – bohater. 

* Zabijesz prawo (dharmę), ono ciebie zabije, strzeż się go, ono ciebie strzeże.

* Zachodzące słońce wraz z dniem twego życia zabiera dobro, które dziś uczyniłeś.

* Zasługi i narzeczone szybko się starzeją.

* Ze słomy robią powróz, którym zwiążą nawet słonia.

* Ziemia ma uszy. 

* Złamana ręka może pracować, ale złamane serce – nie. 

* Zły człowiek jak gliniany dzban, zbyt łatwo pęka, a trudno się spaja, a dobry jest jak złoty dzban, nieprędko pęka, a spaja się prędko.

* Zrobić coś nie na czas - to tak, jakby w ogóle nic nie zrobić.
* Zwierzę pije, człowiek degustuje. (birmańskie) 

* Żaden lekarz nie powinien się swą wiedzą chełpić, gdyż medycyna to nie jest łatwa nauka.

Źródła cytatów

Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982.

Stefan Garczyński, O dawaniu, Nasza Księgarnia, 1985, s. 160.

„Dialog”, Tom 50, Wydania 1–4, R.S.W. „Prasa”, 2005, s. 50. 

Janusz Krzyżowski, Mity i legendy Indii, Medyk, 2003, s. 169, 315.

„Przekrój”, tom 1, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1979, s. 157.

Włodzimierz Wysoczański, Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych (na materiale wybranych języków), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006, s. 32.

Tadeusz Breza, Spiżowa brama. Notatnik rzymski, Warszawa 1976, wyd. Czytelnik, s. 213.

Kalendarz Śląski, tom 3, Wydawn. „Śląsk”, 1964, s. 122.