Viet Vo Dao - Wietnamskie sztuki walki

Sztuki Walki z Wietnamu - VIET VO DAO

Blisko trzy tysiące lat przed narodzinami Chrystusa w okresie panowania dynastii Hung Vuong powstała we Wschodnich Indochinach sztuka walki, która w 1945 roku zyskała ogólną nazwę Viet Vo Dao - Wietnamska Droga Walki. W swej istocie, nazwa Viet Vo Dao odnosi się do wszystkich szkół i styli sztuk walki pochodzących z Wietnamu, bez względu na to czy są zrzeszone w federacji o tej nazwie czy też nie. W Wietnamie wyróżnia się generalnie trzy duże grupy systemów szkół walki (Viet Vo), które poza odrębną metodologią i filozofią różnicuje kolor vo phuc: 

- Vovinam (Duma narodu), VVN – niebieskie vo phuc. 

- Vo Co Truyen, VCT (tradycyjne sztuki walki) – rodzinne szkoły wietnamskie – czarne vo phuc. Vo Co Truyen oprócz nauki walki z bronią i bez, kładzie duży nacisk na rozwój energii wewnętrznej, a co za tym idzie wielu mistrzów VCT to eksperci w dziedzinie medycyny naturalnej. 

- szkoły chińsko-wietnamskie – najczęściej skupione wokół szkoły Thieu Lam (Shaolin) i często usytuowane przy klasztorach buddyjskich – brązowe vo phuc. 

Mistrz  Vovinam – Nguyen Loc

W momencie powstania federacji Vo Co Truyen skodyfikowano ponad 40 tradycyjnych szkół walki z Wietnamu. W Europie określa się je często wspólną nazwą Viet Vo Dao. Jesienią 2010 roku obchodziliśmy uroczyście Trzydziestolecie istnienia tradycyjnych wietnamskich sztuk walki w Polsce, które przyniósł już w 1974 roku student z Wietnamu Mistrz La Duc Trung! Formalnie, pierwsze sekcje w Polsce i szkoła Vo Co Truyen powstały około 1979 roku, chociaż wielu zapaleńców ćwiczyło gorliwie od przynajmniej 1974 roku! Szkoły są jednak bardzo zróżnicowane – począwszy od systemów miękkich po bardzo twarde. We wszystkich tych szkołach na równi traktuje się naukę walki z bronią (Co Vo Dao – 18 najpopularniejszych broni, m.in.: miecz, kij, włócznie, lance, halabardy) oraz bez broni (Quyen Dao). System ten poważnie podchodzi do treningu energii wewnętrznej (noi cong) - wielu mistrzów VCT jest ekspertami medycyny tradycyjnej. Obecnie niektóre szkoły VCT rozwijają się również w kierunku sportu: co roku odbywają się zawody w wybranych konkurencjach (walka sportowa, formy z bronią bez broni, układy podwójne). W odróżnieniu do Vovinam, Vo Co Truyen ma odmienny system stopni i inne kolory pasów; mistrz nosi biały pas – warto wspomnieć, że może być tylko jeden mistrz w danej szkole, który ma prawo nosić wspomniany najwyższy stopień. 

Viet Vo Dao - dokładniej Việt Võ Đạo (Vovinam VVD) to sztuki walki pochodzące z Wietnamu, dosłownie: "Wietnamskiej Walki Droga". Postać technik nauczanych w obecnych szkołach została skodyfikowana przez Wielkiego Mistrza Nguyễn Lộc, który w latach 1938-1945 podróżował po Wietnamie i gromadził techniki z różnych szkół VVD między innymi z Võ Bình Định, Hac Ho, Kim Ke, Vo Tai. Z całego bogactwa technik stworzył rodzaj własnej szkoły, a właściwie ruch o nazwie Vovinam. Jego uczniowie brali udział w walkach o odzyskanie niepodległości Wietnamu, gdzie wojownicy władający sztukami walki bardzo się wsławili. Dopiero po jego śmierci w 1960 roku Rada Mistrzów dodała do nazwy człon Việt Võ Đạo, który zasadniczo może odnosić się do każdej sztuki walki rodem z Wietnamu. 

Od 1960 roku na czele szkoły Vovinam stanął Wielki Mistrz Lê Sáng (10 dang) mianowany na to stanowisko przez samego Cố võ sư Nguyễn Lộc. Następnym etapem rozwoju wietnamskich sztuk walk było utworzenie międzynarodowej federacji. Taką federację stworzono w 1972 roku. Na czele jej stanął Mistrz Phan Hoang. Mistrz był jednym z najbliższych uczniów Wielkich Mistrzów Nguyễn Lộc i Lê Sáng. Obecnie federacja skupia około trzydziestu krajów członkowskich w tym także organizację w Polsce. Szefem organizacji w Polsce jest Mistrz „Dung Tien” czyli Ryszard Jóźwiak. Jest on także dyrektorem technicznym na Polskę i kraje Europy środkowowschodniej (m.in. Białoruś, Mołdawia). Powstanie international Viet Vo Dao miało na celu nie tylko naukę walki wręcz, ale również kształtowanie uczniów. Na ten cel największy nacisk kładzie Thay Phan Hoang. 

W 1972 roku powstaje International Viet Vo Dao na bazie siedmiu szkół wietnamskich takich jak :

- Vovinam - Mistrz Phan Hoang

- Han Bai - Mistrz Tran Phuoc

- Thien Long - Mistrz Nguyen Dan Phu

- Qwan Ky Dao - Mistrz Pham Xuan Tong

- Tranh Minh Long - szkoła rodzinna Mon Phai

- Nguyen Trung Hoa - szkoła rodzinna Mon Phai

- Nguyen Tien - szkoła rodzinna Mon Phai

Obecnie w ramach International VVD działa wiele kierunków i szkół wietnamskich, w tym również Vovinam VVD. Każda ze szkół ma swoją strukturę, a całość przypomina strukturę Federacji Budo w japońskich sztukach walki. Niektóre szkoły i style walki tworzą federację Viet Vo Dao, chociaż nazwa ta jets tak ogólna, że właściwie odnosi się do wszystkich szkół i styli walki rodem z Wietnamu. Koncepcja IVVD opiera swój program techniczny o główne, tradycyjne sztuki walki z Wietnamu. Mistrz Phan Hoang zawsze wyrażał swoją opinię, że Viet Vo Dao nie może trzymać się sztywno utartych szablonów. Każdy kierunek powinien mieć możliwość rozwoju. Dzięki temu VVD jest takie bogate w techniki. Czerpie doświadczenia ze skarbnicy tradycyjnych i nowoczesnych szkół Vo. Każdy kierunek, szkoła, styl wnoszą coś nowego i odkrywczego do jednej wielkiej rodziny Viet Vo Dao Quoc Te. 

Ćwiczący Việt Võ Đạo kierują się w życiu dewizą, która brzmi:

* Być silnym aby być pożytecznym.

W życiu uczeń i praktykant VVD powinien kierować się i postępować zgodnie z trzema zasadami:

* Permanentna ewolucja ciała i ducha.

* Równowaga między człowiekiem a naturą.

* Harmonia we wszystkim. 

Strój w Viet Vo Dao 

Strój w Viet Vo Dao nazywa się Vo Phuc. Składa się on z :

* Bluzy - Ao

* Spodni - Quan

* Pasa - Dai

Powstał on na bazie ludowego stroju noszonego w Wietnamie.

Błękitne Vo Phuc - Stroje do Viet Vo Dao - Niebiańskich Wojowników

Stopnie w szkołach Viet Vo Dao 

W dawnym Wietnamie stosowany był tylko wewnętrzny podział ćwiczących, nie mający nic wspólnego ze stopniami. Jest on nadal aktualny w grupie skupionej wokół danego mistrza Vo: 

Vo Su - mistrz

Su Huynh - bezpośredni uczeń mistrza

Su De - młodszy uczeń

Huynh De - bracia Vo sztuki walki 

Obecny system stopni w międzynarodowych federacjach Viet Vo Dao to :

Stopnie uczniowskie - Cap 

Stopnie instruktorskie i mistrzowskie - Dang 

Instruktorzy i trenerzy VVD na swoich stażach i szkoleniach praktykują dwie stare formy ze szkół Vo Binh Dinh, które nauczane są na mistrzowskich poziomach VVD. Pierwsza forma to Loa Ho Thuong Son (stary tygrys schodzący z gór) oraz Lao Mai Doc Tho (starożytna małpa). Bardzo ciekawa jest interpretacja ruchów każdej z form. Interesujące są również anegdoty związane z każdą Quyen (formą). W odróżnieniu od chińskich sztuk walki w formach VVD nie naśladuje się zbytnio samych technik walki danego zwierzęca (vide małpa - Lao i tygrys - Ho w ww. formach) ale taktykę walki. W pierwszej formie (Loa Ho Thuong Son), która jest rozwinięciem programowej Quyen - Long Ho (smok i tygrys) zawarta jest taktyka tzw. starego tygrysa. Stary tygrys Loa Ho Thuong Son walczy rozsądnie i oszczędza siły. Dopada przeciwnika, osacza go, atakuje i wycofuje się. Tak też jest w całej formie, gdzie ważny jest rytm walki - szybki atak, zwodzenie i znowu atak. Ta forma uczy też technik Ho Trao - ciosów łapami tygrysa. W formie programowej na IV cap VVD forma Long Ho (smok i tygrys) uczy dynamicznych i ciągłych ataków. Tygrys jest tu symbolem witalności jak i charakterystycznego sposobu walki młodego, dobrze wyszkolonego wojownika - ciągły i dynamiczny atak. Młody tygrys jest silny i nie musi oszczędzać sił, wierzy w swój sposób walki. Lao Mai Doc Tho (starożytna małpa) przedstawia inną taktykę. Małpa nie jest tak silna jak tygrys, ale jest bardziej sprytna i zwinna. Prowokuje przeciwnika do uderzenia i w momencie jego ataku wykonuje błyskawiczny unik zaskakując przeciwnika nagłym kontratakiem. Grupy ćwiczące z bronią według VVD Sinh, ich adepci którzy posiadają stopnie uczniowskie, uczą się techniki walki długim kijem (Bong Phap) oraz pałką (Viet Doan Con). 

Vo Viet (Walki Wietnamskie) odnosi się tylko do wietnamskich sztuk walki gdzie, różne nurty wietnamskich sztuk walki w tym Viet Vo Dao, Vovinam, Vo Co Truyen, Vo Dao Vietnam, Viet Vu Dao, Qwan Ki Do, Vo Quyen, itp., przedstawiają swoje techniki. Viet Vo Dao jest bardzo trudną sztuką walki dającą satysfakcję ale najbardziej tym, którzy chcą ciężką pracą zdobyć efekty. Vo Co Truyen jest współczesną nazwą starego terminu - Vo Thuat odnoszącego się do tradycyjnych (często rodzinnych) sztuk walki. Obecnie w Wietnamie rozwijają się dwa nurty narodowych sztuk walki. Pierwszy to Vovinam Viet Vo Dao, które jest miksem starych sztuk walki - Vo Thuat z Ju Jutsu, Muay Thay oraz Vat - tradycyjnymi wietnamskimi zapasami oraz drugi nurt to tradycyjny wietnamski Vo Co Truyen.  

Polska może się poszczycić także mistrzami technicznymi starych tradycyjnych sztuk walki Vo Co Truyen, a stare Vo Quyen reprezentują mistrzowie Jarosław Kobusiński ze Żnina (5 dang) i Marek Wełpa z Pucka (5 dang) oraz Iwona Buczkowska z Bydgoszczy (4 dang) - uczniowie Mistrza La Duc Trung'a ze starej szkoły Vo Viet znanej jako Vo Quyen.  Warto pamiętać, że piąty dang to najwyższy stopień (poziom) techniczny w tradycyjnych sztukach walki z Wietnamu! 

Wietnamskie liczebniki 

1 – MOT 

2 – HAI 

3 – BA 

4 – BON 

5 – NAM 

6 – SAU 

7 – BAY 

8 – TAM 

9 – CHIN 

10 – MUOI